ئینستیتیوتی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ توێژینەوە( مێری) مێزگردێکی تایبەتی سازکرد بۆ تاوتوێکردنی سیاسەتی ئەڵمانیا بەرامبەر عێراق و تیشک خستنە سەر پەرەپێدانی پەیوەندییەکان نێوان هەردوولا. لە گفتوگۆکەدا کریستیان هۆمان باڵیۆزی ئەڵمانیا لە عێراق و دانیال درێشەر جێگری کونسوڵی گشتی ئەڵمانیا لە هەولێر لەگەڵ کەسایەتییە دیارەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی لە هەرێمی کوردستان و بەرپرسانی حکومی و شارەزایانی سیاسەتی گشتی و ئەکادیمیستەکان، کۆبۆیەوە. ئامادەبوان تیشکیان خستە سەر دیدگای ئەڵمانیا بۆ دۆخی سیاسی و ئەمنی و گەشەپێدانی عێراق، هەروەها بەرژەوەندییە ستراتیژییە هاوبەشەکان و ئاسۆی هاوبەشی داهاتووی نێوان هەردوو وڵات.
لە سەرەتای دیدارەکەدا د.دلاوەر عەلائەلدین سەرۆکی ئینستیتیوتی مێری ئاماژەی بەوەدا کە “ئەڵمانیا هاوبەشێکی متمانە پێکراو و کاریگەرە لە پاڵپشتیکردنی سەقامگیری لەناو عێراق”، چونکە حکومەتە یەک لە دوای یەکەکانی ئەڵمانیا بەردەوام بوون لە وەبەرهێنان لە چاکسازیی دامەزراوەیی و بەهێزکردنی پەیوەندی کۆمەڵایەتی و هاندانی گەشەپێدانی ئابووری لە سەرتاسەری وڵاتدا. بەشداری ئەڵمانیا ئاستی تەکنیکیی تێپەڕاندوە و لە ڕووی ئەخلاقی و رەمزیە پاڵپشتیکەر بوە، بەتایبەتی لە ڕێگەی پشتگیریکردن لە کەمینەکان وەک ئێزیدییەکان. هەربۆیە عێراقییەکان ڕۆڵی ئەڵمانیا بەرز دەنرخێنن، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ئاگاداری ئەو تەحەددایانەن کە بەرلین ڕووبەڕووی دەبێتەوە لە ئەنجامی دۆخ و دینامیەتی عێراق وەک پرسی کۆچ و هەڕەشە ئەمنییەکانی ناوچەکە و ناهاوسەنگی بازرگانی، ئەمە جگە لە فشارە ناوخۆییەکانی نێو ئەڵمانیا و یەکێتی ئەوروپا، هەروەها ئەو هەڵچوونە جیۆپۆلەتیکیانەی کە لە ئەنجامی پێشهاتەکانی ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەوروپا دروست بوون.
لە میانەی لێدوانەکانیدا، باڵیۆز هۆمان جەختی لە گرنگی گفتوگۆی و ڕاستەوخۆ کردەوە لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارە ناوخۆییەکان بۆ تێگەیشتن لە ئاڵۆزییەکانی دیمەنی سیاسی عێراق و داڕشتنی سیاسەتێکیی دەرەکی کاریگەر. ئەو دووپاتی کردەوە کە بەتەنها ڕاپۆرت و هەواڵە میدیاییەکان بەس نین بۆ تێگەیشتن لە واقیعی عێراق، بەڵکو سیاسەتەکانی ئەڵمانیا تاڕادەیەکی زۆر لەسەر بنەمای ئەزموون و تێگەیشتنی هاوبەشە ناوخۆییەکانەوە دروست دەبن. هەر لەمیانەی وتەکانیدا، کریستیان هۆمان باسی ئەزموونی تاڵی ئەڵمانیای لەگەڵ ناتزیزم و هۆلۆکۆست کرد و جەختی لەوە کردەوە کە ڕووبەڕووبوونەوەی بوێرانە لەگەڵ ڕابردوودا مەرجی پێشوەختەیە بۆ ئاشتەوایی نیشتمانی و بنەمایەکە بۆ ڕێنماییکردنی سیاسەتی دەرەوەی ئەڵمانیایە.
لەو چوارچێوەیەشدا باڵیۆز باسی لەو تەحەددایانەی کرد کە عێراق ڕووبەڕووی بووەتەوە، لەوانەش شەڕ و ململانێی ناوخۆیی و ئاوارەبوون. ئەمانەش بوونەتە هۆکار بۆ سەختی گەڕاندنەوەی متمانە و بنیاتنانەوەی دامەزراوە و بژێوی ژیان. ڕوونیشیکردەوە، ئەڵمانیا سەرەڕای ئامەدەبوون و توانای پێدانی ئەزموونی خۆی، ئەرێنی و نەرێنی، بەڵام ناتوانێت نەخشەڕێگا بۆ عێراق بکێشێت، چونکە ئەم ڕۆڵە دەبێت لەلایەن خودی دەوڵەتی عێراقەوە بگێردرێت. کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەتوانێت پشتگیری ئەزموونی خۆی پێشکەش بکات، بەڵام ناتوانێت سەرکردایەتی ئەو پرۆسەیە بکات. هۆمان لە درێژەی قسەکانیدا ئاماژەی بەوەدا کە هەر چارەسەرێکی دەرەکی دەبێت لەگەڵ واقیعی عێراق و پێداویستییەکانی گەلەکەیدا بگونجێندرێت.
سەبارەت بە داهاتووی سیاسەتی ئەڵمانیا بەرامبەر بەعێراق، باڵیۆزەکە جەختی لەوە کردەوە کە پرەنسیپە بنەڕەتییەکان، وەک دیموکراسی، سەروەری یاسا و ئازادییەکان، وەک بەردی بناغەی سیاسەتی دەرەوەی ئەڵمانیا دەمێننەوە، سەرەڕای هەر گۆڕانکارییەکی سیاسی لە ئاستی ناوخۆدا. خۆ لەگەڵ نزیکبوونەوەی وادەی پێکهێنانی حکومەتی ئەڵمانیا رەنگە گۆرانکاری کەم ڕووبدات، بەڵام ئەڵمانیا گۆڕانکاری ڕیشەیی لە سیاسەتەکانیدا ناگرێتەبەر. هەڵبەتە ئەڵمانیا بەئاسانی گۆڕانکاری ڕیشەیی لەناکاو ئەنجام نادات، بەڵکۆ ئەو وڵاتە پابەندە بە پشتیوانیکردن لە سەقامگیری و مافەکانی مرۆڤ، ئەمەش وەکو گۆڵەگەێکی جێگیر دەمێننەەوە و بەردەوام کاریگەری لەسەر ەسیاسەت و مامەڵەکانی ئەڵمانیا دەکات لە عێراقدا.
دواتر دانیشتنەکە داخراو بەپێی ڕیسای چاتام هاوس بەڕێوەچوو، بۆ پاراستنی تایبەتمەندی بەشداربووان و ڕێگریکردن لە گەڕاندنەوەی ڕاستەوخۆی لێدوانەکان بۆیان و دڵنیابوون لە ڕاشکاوی لە دەربڕین.
یەکێک لەو بابەتانەی کە ڕوونی باسی لێوەکرا، پەروەردە و ڕاهێنانی پیشەیی بوو. ئامادەبووان ئاماژەیان بەوەدا کە دیمۆگرافیای عێراق لە ڕووی ژمارەیی پێشکەوتوو، بەڵام لێهاتوویی پیشەیی و کوالیتی لاوازە. نەبوونی بەرنامەکانی ڕاهێنانی پیشەیی بووەتە هۆی کورتهێنان لە دابینکردنی کارامەیی سەرەتایی بۆ کەرتە گرنگەکانی ئابووری ناوخۆیی. جەخت لەوە کرایەوە کە عێراق پێویستی بە ڕوونی دیدگای ئابووری خۆی هەیە وگرنگە ئەولەویەتەکانی گەشەپێدانی خۆی دیاری بکات بۆ ئەوەی هاوبەشە نێودەوڵەتییەکان بتوانن پشتگیری خۆیان بە شێوەیەکی کاریگەر پێشکەش بکەن. بەسوود وەرگردن لە ئەزموونی ئەڵمانی، پەروەردەی پیشەیی دەکرێیت ببێت بە مۆدێلێکی ئومێدبەخش بۆ هاوکاری ئابووی نێوخۆیی، بە مەرجێک حکومەتی عێراق پابەند بێت بە دانانی نەخشەڕێگای ڕوون بۆ ئاراستەی ئابووری خۆی.
سەرەڕای بوونی کەشێکی ئەرێنی لە پەیوەندییەکانی نێوان ئەڵمانیاو عێراق، گفتوگۆکان کۆمەڵێک بەربەستی ئاشکرا کرد کە بەردەوامن لە ڕێگریکردن لە قووڵبوونەوەی بەشداریکردنی ئابووری ئەڵمانیا لە عێراق. ئەم تەحەددایانە بریتی بوون لە کەمی هێزی کارامە، ژینگەیەکی ڕێکخراوەیی ئاڵۆز و ناجێگیر، کەرتی بانکی لاواز و ناڕوونی یاسایی پەیوەست بە مۆڵەتی بازرگانی. هەروەها سیستەمی دوو باجدان کە بەسەر کاڵا هاوردەکراوەکان لەڕێگەی هەرێمی کوردستانەوە سەپێنراوە، یەکێک بووە لە ئاستەنگە هەرە بەرچاوەکان کە بووەتە ڕێگر لەبەردەم وەبەرهێنانی بیانی و کەمکردنەوەی سەرنجڕاکێشیی بازاڕی عێراق. سەرەڕای داننان بە توانا ئابوورییە بەرچاوەکانی عێراق، بەڵام ژینگەی وەبەرهێنان هێشتا ئەو خەسلەتانەی تێدا نییە کە بتوانێت سەرمایەی بیانی بۆ خۆی ڕابکێشێت.
لە بەرەی ئەمنیدا، باڵیۆز هۆمان جەختی لەوە کردەوە کە ئەڵمانیا بەردەوامە لە پەرپێدانی ئەمنی لە ڕێگەی ئەو هێزانەی کە لە چوارچێوەی ناتۆدا جێگیرکراون، وە هەروەها لە چوارچێوەی ئۆپەراسیۆنی ( ئینهێرینت ریزوڵڤ) کە ئەمریکا سەرۆکایەتی دەکات. بۆیە هەر گۆڕانکارییەکی ڕیشەیی لە سیاسەتی ئەمریکادا دەتوانێت کاریگەری لەسەر سروشتی بوونی ئەڵمانیایەکان لە عێراقدا هەبێت. بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا، حکوومەتی ئەڵمانیا لە هەوڵدایە بۆ بەهێزکردنی چوارچێوەی هاوکاریی دووقۆڵی لەگەڵ بەغدا و هەولێر بۆ دڵنیابوون لە بەردەوامیی بەرنامەی مەشق و ڕاهێنان و پاڵپشتیی بۆ هێزەکانی پێشمەرگە و هێزە فیدراڵییەکانی عێراق.
سەبارەت بە مافەکانی کەمینەکان، لە وتووێژەکاندا تیشک خرایە سەر دۆخی ناجێگیری ئاوارەکانی ناوخۆ و شکستی حکومەتە یەک لە دوای یەکەکانی عێراق لە فەراهەمکردنی پێویستیەکانیان بە شێوەیەکی گونجاو. لەبەرامبەردا باڵیۆزەکە جەختی لە گرنگی یەکگرتووی کەمینەکان کردەوە چ لە بەغدا و چ لە هەولێر. دووبەرەکی لە گوتاری داواکارییەکان هەڵوێستەکان لاواز دەکات و کاریگەری پاڵپشتی نێودەوڵەتی کەمدەکاتەوە. ڕوونیشیکردەوە، هاوبەشە ناوخۆیی و نێودەوڵەتییەکان دەتوانن بەشداری بکەن لە ڕەخساندنی هەلومەرجێک بۆ گەڕانەوەی ئاوارەکان بەشێوەیەکی سەلامەت و شکۆمەندانە، بەتایبەتی بۆ ناوچەکانی وەک شنگال، بەڵام بەرپرسیارێتیی سەرەکی ئەم پرۆسەیە لەلای دەوڵەتی عێراق دەمێنێتەوە لەڕێگەی دەستەبەرکردنی ئاسایش و دابینکردنی هەلی کار و دابینکردنی خزمەتگوزارییە سەرەتاییەکان.
کۆبونەوەکە بە دووپاتکردنەوەی ئەوەی کە ئەڵمانیا هاوبەشێکی متمانەپێکراو و لایەنگری پێشکەوتنەکانی عێراقە، بەڵام ئەڵمانیا ناتوانێت بە ناوی عێراقەوە سەرکردایەتی ئەم پرۆسانە بکات. پاڵنەری ڕاستەقینەی گۆڕانکاری دەبێت لە ناوەوەی عێراقەوە بێت و پێویستە عێراق بەرپرسیارێتی زیاتر لە ئەستۆ بگرێت لە داڕشتنی داهاتووی سیاسی و ئابووری و کۆمەڵایەتی خۆی. هەرچەندە عێراق پێشکەوتنی بەرچاوی بەدەستهێناوە، بەڵام نەخشەڕێگای گۆڕانکاری هێشتا پێویستی بە هەنگاوی یەکلاکەرەوە هەیە. ئەڵمانیا پێی وایە، وەک باڵیۆز هۆمان جەختی لەسەر کردەوە، شەراکەت نەک دیکتاتۆری، باشترین ڕێگایە بۆ پشتگیریکردنی عێراق لەم قۆناغە سەرەکییەی مێژوویدا.